نویسندگان

چکیده مقاله

مقاله حاضر به بررسی نحوی ساخت‌های هم‌راهی ‌در زبان فارسی می‌پردازد. ساخت‌های هم‌راهی ‌از سه عضو تشکیل می‌‌شوند که عبارتند از موقعیت هم‌راهی، هم‌راهی ‌کننده (Accompanion) و هم‌راهی ‌شونده (Accompanion). «با»‌ در مطالعات پیشین و دستورهای سنتی در گروه حروف اضافه معرفی شده است؛ چنین ساخت‌هایی را «با»ی معیّت دانسته‌‌اند. بنابراین در مطالعات پیشین، «با»‌ صرفاً یک حرف اضافه تلقی شده است. در تحلیل‌های نحوی «با»‌ را درچنین گروهی یک افزوده دانسته‌‌اند. بررسی معنایی چنین ساخت‌هایی نشان داده است که «با»‌ در هر دو نقش حرف اضافه و هسته گروه حرف تعریف در مقام یک رابط را در داده‌های فارسی دارد. بنابراین تکواژ دستوری «با»‌ در ساخت‌های هم‌راهی ‌در زبان فارسی در دو جای‌گاه نحوی متفاوت مطرح است؛ گروه اول: هم‌راهی ‌متقارن(Symmetrical) که در این گروه سازه (با + گروه اسمی2) یک سازه اختیاری نیست؛ یعنی یک افزوده نیست. «با»‌ در این گروه نقش یک رابط یا پیوند دهنده را ایفا می‌کند. در گروه دوم، (با+گروه اسمی) یک افزوده است و حرف اضافه تلقی می‌گردد. این گروه هم‌راهی ‌نامتقارن نامیده می‌‌شوند. بنابراین در نمایش این دو گروه نحوی، در گروه اول، «با»‌ به عنوان هسته گروه حرف تعریف در هسته قرار می‌‌گیرد و گروه اسمی اول در جای‌گاه مشخص ‌گر گروه حرف تعریف است؛ اما در گروه دوم، با تکرار گره میانی، گروه حرف اضافه به شکل افزوده نمایش داده می‌‌شود. گروه دوم نیز انواعی مانند ابزاری، عضو بدن و حمل و نقل را نشان می‌‌دهد.