میخائیل باختین، از برجستهترین اندیشمندان و نظریهپردازان در عرصهی نقد ادبی است. از مهمترین مؤلفههای قابل توجه، از دیدگاه وی، مفاهیمی چون سبک بخشی، نقیضه، جدل و رویکرد کارناوالی است. سنگ صبور صادق چوبک، نیز از برجستهترین رمانهای ایران است که در آن دیدگاه منطق گفتگویی و به ویژه رویکرد جدلی باختین مورد توجه قرار گرفته است و بدین ترتیب در این داستان میان جدل باختین و جدال به عنوان یکی از اجزای عناصر داستان گفتگو برقرار شده است. در واقع عامل پیوند میان این دو عنصر کشمکش است. این کشمکش در جدل باختین به صورت شک و تردید راوی با خودش و در جدال به صورت کشمکش میان شخصیتها یا کشمکش خود شخصیت با خودش نمود مییابد. این پژوهش برآن است که پس از معرفی رمان سنگ صبور و نیز تعریف و تشریح جدل باختینی و جدال داستانی، به کاربست این مؤلفهها به عنوان یک مشخصهی بارز در رمان بپردازد.
|