پیشینهی بسیاری ازآموزههای اخلاقی بهویژه پند و اندرز در ادبیات فارسی، بهدورهی قبل از اسلام برمیگردد و علاوه بر ذکر این مفاهیم در خلال آثار مختلف آن دوره، اندرزنامههای مستقلی نیز نوشته شده است؛ اندرزنامهی آذربادمارسپندان و اندرزپورتویکیشان، جزو این آثار ادبی به شمار میروند. گلستان سعدی نیز یکی از آثار برجستهی تعلیمی دورهی بعد از اسلام است. در مقالهی حاضر، سعی بر این است که از طریق مقایسه مندرجات گلستان سعدی با اندرزنامههای مذکور، برخی از مشابهتهای موجود در محتوای آنها و همچنین نحوهی بیان مفاهیم اخلاقی و تربیتی این متون نشان داده شود. بر پایهی پژوهش، آموزههای اخلاقی دراین متون، تنها از لحاظ محتوا و درونمایه همانند هستند، و لیکن شکل بیان آن مطالب، متفاوت است. در متون کهن، مسائل غالباً بهصورت اشارات کوتاه است، ولی سخن سعدی، مشروح و مبسوط و غالباً در قالب داستان و با بهرهگیری از انواع آرایههای ادبی بیان شده است.
|