نویسندگان

چکیده مقاله

مسئله قضا و قدر الهی و در پی آن جبر و اختیار از پرچالش‌ترین موضوعاتی است که در طغنا در لغت به معني سرود، نغمه و آواز خوش طرب انگيز و شعر غنايي گزارشگر عواطف و احساسات شخصي شاعر است. در پژوهش حاضر به بررسي عناصر ادب غنايي در شعر مرغ سحر علي اکبر دهخدا و از خون جوانان وطن لاله دميده عارف قزويني مي پردازيم، ابعاد پژوهش آن، دهخدا و عارف قزويني، حدود مسأله عباراتي از اشعار اين دو شاعر، هدف اين پژوهش، استخراج و تبيين نمونه‌هايي از متن آن که متضمن مفاهيم غنايي است. جامعه آماري و حجم نمونه، کل اشعار مرغ سحر و از خون جوانان وطن لاله دميده است. روش تحقيق، توصيفي ـ تحليلي و روش گردآوري اطلاعات، کتابخانه اي است. ابزار گردآوري اطلاعات، فيش تحقيقاتي و روش تجزيه و تحليل اطلاعات، تحليل محتوايي است. بنابر نتایج این مقاله مؤلفه‌هاي غنايي اين اشعار: اميد به آينده‌اي روشن، انديشه‌هاي فلسفي، بيان هنرمندانه، تأکيد اجتماعي بر فردي، طبيعت‌گرايي، حبسيه، دلبستگي به آزادي، شعر مذهبي، مرثيه‌سرايي، نوستالژي، هيجان و احساسات، وطن‌پرستي، اميد و آرزوي بهبود در آينده، مرگ‌انديشي و خوش‌باشي و عشرت‌طلبي است. با توجه به بسامد بالای این عناصر در دو شعر یاد شده می‌توان گفت که مضامین غنایی یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های شعر دهخدا و عارف قزوینی ست.