|
سید میرآقا متخلص به مفتون همدانی (1268-1334ه.ش) از شاعران سرآمد معاصر است که از او دیوانی حجیم به جای مانده و مهارت و شهرت وی در غزلسرایی است. مفتون پهلوانی نامی در رشته‌ی ورزش باستانی بود، از این رو روحیه‌ای جوانمرد داشت. در شعر مفتون مضامین تعلیمی و آموزه‌ی دینی و اخلاقی فراوانی به چشم می‌خورد. در این جستار به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و استنادی، مضامین و درون‌مایه‌های دینی و اخلاقی در غزلیات دیوان مفتون همدانی در دو محور فضائل و رذایل اخلاقی بررسی و ارزیابی می‌شود. تبیین فضائل اخلاقی چون محبت، تواضع و فروتنی، قناعت، خاموشی و رازداری، صلح و آشتی، رضا، رعایت ادب، عفو و گذشت، و رذایل اخلاقی چون جاه طلبی، خودبینی و غرور، ریاکاری، آزار دیگران، شهوت پرستی، بدحسابی، ظلم و ستم و... به روش توصیفی صورت گرفته است. نمایی کلی از اشارات شاعر به مفاهیم اخلاقی نشان می‌دهد که در غزلیات بررسی شده، 119 بار به فضایل اخلاقی و 26 بار به رذایل توجه شده است.
|
