|
حکیم نامدار طوس در نامور نامة خود، ستایشگر بسیاری از خصلت ها، رفتارهای نیکو و صفات برازندة انسانیّت است. در این اثر سترگ، به مجموعه ای از آداب و آئیین ها برمی خوریم که فردوسی با هدفمندی به توصیف آنها می پر‌دازد. شاهنامه در کنار اینکه تصویرگر ملّی گرایی و صحنة پرداختن به افتخارات ملّی و قومی، ایرانیان است؛ خالی از ارزش های جهان شمول و بشری نیز نیست. مفاهیم عام انسانی، ملّی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و ... در این اثر، در کنار هم آمده و به هم تنیده می شوند. در این میان، حجم قابل توجّهی از شاهنامه، به پاسداشت مفاهیم عام انسانی، اختصاص یافته است. فردوسی با بیانی گیرا و شیوا، مفاهیم عام انسانی همچون؛ وطن‌دوستی، وفای به عهد، راست گویی و مهر و دوستی را همراه با گونه‌ها و مصادیقشان به نظم کشیده است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی به بازکاوی پاسداشت مفاهیم عام انسانی و گونه های آن در شاهنامة فردوسی پرداخته است. دستاورد آن مبیّن این نکته است که شاهنامه به عنوان سندی متقن و ارزشمند از گذشتة قوم ایرانی، تجلّیگاه پاسداشت و نکوداشت انواع مفاهیم اساسی و بنیادین عام انسانی است. فردوسی، گاه بصورت مستقیم و در موارد زیادی با زبانی نمادین، قهرمانان و اشخاصی را به تصویر می کشد و از پس سیمای آنها این عناصر را مورد ستایش قرار می دهد.
|
