|
مهاجرت یک رویداد مهم اجتماعی است که غالباً به منظور دست‌یابی به امکانات بهتر زندگی صورت می‌گیرد. گروهی از مهاجران در سرزمین مقصد، با مسائل متعددی روبه‌رو می‌شوند از جمله برخورد با عناصر فرهنگی جدید؛ که گاهی آن را ناهمگون با فرهنگ خویش می‌یابند. در این خصوص تعدادی از مهاجران به راحتی جذب فرهنگ محیط شده و با آن پیوندی محکم برقرار می‌سازند و عده‌ای با دیواری که پیرامون خود ایجاد می‌کنند، در برابر پذیرش فرهنگ میزبان مقاومت کرده و از محیط فاصله می‌گیرند و به این ترتیب دچار چالش‌های اجتماعی ـ فرهنگی می‌شوند. شماری از رمان‌نویسان، این گونه مشکلات مهاجران را در آثار خود منعکس کرده‌اند. تحقیق پیش رو برای پاسخ به این پرسش انجام شده که چالش‌های اجتماعی ـ فرهنگی مهاجرت در رمان‌های چهار دهۀ گذشته چگونه مطرح شده است. در این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی، چالش‌های اجتماعی ـ فرهنگی مهاجرت در سه رمان «ثریا در اغما»، «همنوایی شبانۀ ارکستر چوبها» و «تماماً مخصوص» بررسی شده است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که از میان ده مورد تفاوت فرهنگی میان مهاجر و جامعۀ میزبان که در ارزش‌ها، آداب و رسوم و باورها مطرح می‌شود، در هفت مورد ناسازگاری با فرهنگ مقصد و در نتیجه چالش برای مهاجر ایجاد شده و در سه مورد جذب فرهنگی اتفاق افتاده است. بیشترین تعداد ناهمگونی‌های فرهنگی در مقصد که موجب چالش‌های اجتماعی ـ فرهنگی برای مهاجر می‌شود، در رمان «تماماً مخصوص» و در دو عنصر ارزش‌ها و آداب و رسوم یافت شده است.
|
