بسياری از آيين ها و سنّت های قديمی بخاطر تغيير سبک زندگی امروزه، منسوخ و کم رنگ و يا فراموش شده اند. يکی از اين موارد، مشاغل قديمی است که امروزه به علت گردش روزگار و پيشرفت تکنولوژی ديگر کسی به آن ها توجهی نمي کند. پيشه هايي که در گذشته ای نه چندان دور وجود داشته و هم اينک يا کنار رفته و يا ديگر هيچ اثری از آن ها نمی باشد. اين مشاغل چندين سال است که از چرخه ی کار و فعاليّت خارج شده اند و حرفه های جديد و عجيب و غريب به جای آن ها رواج يافته است. بررسی و شرح حال گذشتگان، موضوع بسياری از پژوهش های فرهنگی می باشد. يکی از ابزارهای دقيق شناخت تمدن بشری، فرهنگ است؛ و از آنجا كه بسياري از عناصر فرهنگِ عامّه همچون: آداب و رسوم، اعتقادات و باورها، خوراك و پوشاك، بازی ها سرگرمي ها و ساير موارد عاميّانه یِ ديگر در ادبيّات فارسي منعکس يافته، تلاش شده تا به برّرسي تعدادی از مشاغل و رسوم از دست رفته یِ آن، نزد مردم زمانه یِ سعدی بپردازيم. از جمله منابعی كه گوشههايي از زندگيِ مردم جامعه و احوال آنان به تصوير کشيده، آثار سعدي است كه تاثير بسيار شگرف و عميقي بر فارسي زبانان گذاشته است. نتايج نشان می دهد سعدي در بوستان به طور گسترده از عناصر فرهنگ عاميّانه در بيان خود استفاده نموده است. كثرت اشارات شيخ به شيوههاي معيشتي و مشاغل مردم، زمينه ي مساعدي براي ورود فرهنگ عامّه در آثارش فراهم نموده كه در واقع بخشي از هويّت ملّت ايران به شمار مي آيد. در اين مقاله با ذکر شواهدی از آثار سعدی و همعصران وی، بخشی از مشاغل و پيشه هاي پر رونق قديمي آمده، که امروزه منسوخ و در بازار حرفه ها جايگاهی ندارند.
|