نویسندگان

چکیده مقاله

 فتوت نامه‌ها از اهمیت بسیاری در پژوهش‌های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، عرفانی و ادبی در موضوع فتوت و تاریخچه و تأثرات و تأثیر همه‌جانبه آن بر جوامع اسلامی، برخوردارند. در این پژوهش، به‌منظور تحلیل گفتمانی متن فتوت نامه نجم‌الدین زرکوب و کشف سازوکارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگی-اجتماعی متن و نیز تحلیل مؤلفه‌های اندیشگانی مستتر در آن، از تحلیل فرآیندها استفاده‌شده است. برای انجام این تحقیق از روش ترکیبی (توصیفی-آماری- تحلیل قیاسی) استفاده شده است و این نتایج حاصل شد: از تحلیل انواع فرآیندها در این متن دریافتیم که فراوانی فرآیندهای ذهنی (و گونه‌های آن) و نیز بسامد بالای فرآیندهای رابطه‌ای (شناسایی-وصفی) و فرآیندهای وجودی در این متن، نشانگر غلبه كنش ایضا حی و اثباتی در گفتمان مؤلف است كه اهدافی چون تشریع نهاد فتوت، انتساب پیشینۀ فتوت به انبیا، وضع موازین اخلاقی برای جایگاه‌ها و مناسبات مختلف اهالی فتوت و وظایف هر یک را تبیین می‌كند. فراوانی معنادار فرآیندهای مذكور، موجب كاهش كنش‌های ارتباطی و تعاملی گفتمانی در متن و عاملی برای تقویت منظورهای گفتمانی تک‌صدایی و جنبه‌های ارزشی/ ایدئولوژیكی موجود در سازه‌های تجربی (تشریعی، مشروعیت بخشی و كنش‌های اثباتی و ایضاحی) متن است.