نویسندگان

چکیده مقاله

داستان موقعیت زنان و به طور کلی زیست‎‎‎جهانِ زنانه در داستان‎‎‎های کوتاه‎‎‎ صادق هدایت موقعیتی پیچیده و چندبُعدی ست. این موقعیت در درجه‎‎‎ی نخست از سیطره‎‎‎ی گفتمانِ جنسیتیِ ویژه‎‎‎ای پرده برمی‎‎‎دارد که درآن، شکل خاصی از زیستن و هستیِ زنانه در سنخیتِ کامل با شکلی از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و جنسیتی شکل می گیرد. در واقع، از چشم‎‎‎انداز انتقادی صادق هدایت، سیطره‎‎‎ی یک گفتمانِ سنتی حولِ محور اقتدارِ مردانه و تثبیتِ نوعی از خُلقیات، ارزش‎‎‎ها و هنجارهایِ پیشینی، زیستِ زنانه را در فقدانِ هر گونه مولفه‎‎‎ی زیبایی‎‎‎شناختی، به زیستی درحاشیه، مسکوت، شکننده و فاقد شور زندگی مبدل ساخته است. نکته قابل تامل اینکه موقعیتِ انحطاطیِ زنان نزدِ هدایت، همزمان ناظر بر وضعیتِ انحطاطیِ ایران در وجه ساختاریِ آن نیز هست. در این پژوهش با تکیه بر نوع روایتِ صادق هدایت از موقعیتِ زنانه در ایران، به این پرسش پرداخته خواهد شد که زیست‎‎‎جهانِ زنانه تحت سیطره‎‎‎ی کدام گفتمانِ جنسیتی و اقتدار کدام ساختار اجتماعی‎‎‎ست که در آن، این زیست‎‎‎جهان به موقعیتی درحاشیه و تحت سلطه و فاقد هر گونه بُعد زیبایی‎‎‎شناختی‎‎‎ تبدیل شده است؟ در پاسخ به این پرسش، این فرضیه قابل طرح است که موقعیتِ زیست زنانه در چشم‎‎‎انداز انتقادی صادق هدایت، تحت تاثیرِ نوع خاصی از گفتمان جنسیت و غلبه نوعی اقتدارگراییِ ساختاری و انحطاطِ اجتماعی و اخلاقی قرار دارد.