|
استفاده از آیات و احادیث، در ادبیات از دیرباز معمول بوده است. اما اهل طریقت، برخلاف شاعران و بسیاری از نثرنویسان که در صدد مضمون‌آفرینی با آیات و احادیث بوده‌اند، به‌دلیل معنا گرایی، به سراغ آن دسته از آیات و احادیث می‌روند که برای اثبات یا مؤکد کردن اندیشه‌ی دو سطحی خود، به آن‌ها نیاز دارند. زیرا باور دارند؛ که عرفان اسلامی از بطن اندیشه‌های دینی بیرون آمده و بهترین ابزار برای اثبات یا مؤکد کردن افکار و اندیشه هایشان، کتاب و سنت است. شبستری با تسلط شگرفی که بر قرآن و حدیث دارد، در هر یک از سه اثر اصلی خود، گلشن راز، سعادت نامه و حق‌الیقین، متناسب با معنا و محتوا و شکل آن‌ها، به آیات و احادیث مراجعه کرده و آگاهی عرفانی، دینی، کلامی خود را، بر بستر تاریخ عصر خویش، به نمایش گذاشته است. اطلاعات این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای فراهم آمده و به یاری روش کیفی تحلیل و توصیف شده‌است. نتایج این پژوهش نحوه‌ی استفاده‌ی شبستری از آیات و احادیث را در هر دو قلمرو صورت و معنا نشان داده است، به شکلی که او یکی از بهترین کاربران کتاب و سنت برای اثبات اندیشه‌های خویش بوده‌است.
|
